- Strona Główna
- Lekcje słuchania
- Liturgia chrześcijańska: Dobowy cykl nabożeństw…
Liturgia chrześcijańska: Dobowy cykl nabożeństw Kościoła Wschodniego
Liturgia Kościołów Wschodnich wyrasta z liturgicznych tradycji Antiochii, Aleksandrii, Jerozolimy i Konstantynopola. Pierwsze wieki chrześcijaństwa charakteryzują się silnymi tradycjami lokalnymi. Synteza elementów wspomnianych tradycji dokonała się w dominującym w kolejnych wiekach rycie bizantyjskim, który jako „cesarski” zaczyna być powszechny, wypierając lub marginalizując tradycje lokalne. Kierunek jego rozwoju determinuje bogata hymnografia, która z Jerozolimy przenika do Konstantynopola. Różnice w specyfice poszczególnych tradycji powodują ich adaptację do aktualnych potrzeb. Tradycje monastycyzmu pustelniczego aktualizują się trafiając na grunt monastycyzmu miejskiego Konstantynopola. Szczególną rolę w dokonaniu syntezy obydwu rytów odgrywa monaster Studion w Konstantynopolu. Przez kolejne wieki funkcjonują obok siebie dwa ryty – monastyczny i katedralny. Ten drugi zanika wraz ze zdobyciem Konstantynopola przez Turków. Używany w kolejnych wiekach w całym prawosławnym świecie ryt jest rytem monastycznym z pewnymi modyfikacjami. Przekłada się to na dużą ilość nabożeństw cyklu dobowego, dostosowanego do potrzeb i możliwości mnichów żyjących w klasztorach.
Oprócz szerokiego kontekstu historycznego, na zajęciach zajmiemy się omówieniem struktury wszystkich nabożeństw cyklu dobowego, w ich codziennym i świątecznym wariantach. Porównamy najstarszą warstwę tekstów, w której dominują psalmy z późniejszą – hymnograficzną. Dokonamy analizy hymnologicznej poszczególnych gatunków hymnograficznych, zwracając uwagę na ich aspekt teologiczny jak też literacki. Na koniec omówiona zostanie współczesna praktyka liturgiczna Kościoła Wschodniego.