12.05.2020

Kultura w kwarantannie #5 - Mateusz Ciupka

Kultura w kwarantannie #5 - Mateusz Ciupka

Piszę nie po to, by oceniać i osądzać, ale by dzielić się z Wami tym CZYMŚ, co daje muzyka (…).

Takie zdanie możemy przeczytać na blogu Szafa Melomana, którego autor, Mateusz Ciupka, zgodził się przyjąć nasze zaproszenie, aby polecić nam i Wam kilka muzycznych smakołyków. Bez przedłużania, zapraszamy na kolejną odsłonę Kultury w kwarantannie, dziś tak bardziej klasycznie (choć nie tylko dla melomanów).

Mam pewien kłopot z polecajkami kulturalnymi w sieci. Po pierwsze sam tę kulturę współtworzę w Operze Krakowskiej, czyli siedzę w niej przeciętnie osiem godzin dziennie (ach, etat!), po drugie prowadzę blog i nie mogę udawać, że te rzeczy się nie dzieją (choć moja częstotliwość publikowania wskazuje, że ucieczka przed powodzią streamingów wychodzi mi nienajgorzej). Co więcej, jeszcze parę dni temu o zrelacjonowanie ostatnich wydarzeń w sieci poprosił mnie Ruch Muzyczny, więc po raz kolejny musiałem zanurkować i prawie się utopiłem.

Mój wybór będzie skromny, ale – mam nadzieję – satysfakcjonujący dla Melomanów. Wzorem XIX-wiecznych krytyków muzycznych na wstępie określę kryteria wyboru. Odrzucam całkowicie nagrania amatorskie, rozśmieszające, fajne akcje, virale, łańcuszki i „kafelkowe” orkiestry (to szczególnie okropna forma). Zostawiam to, co solidne, profesjonalne, poszerzające nasze horyzonty i dające wiedzę.

1. Dwa recitale Lidii Grychtołówny

Pisałem o tym niedawno na blogu. Legenda chopinowskiej pianistyki, 91-letnia Lidia Grychtołówna, na początku pandemii zagrała ze swojego mieszkania, by wyrazić wsparcie dla służb medycznych. Kto się spodziewa nieporadności, potknięć i konieczności wykazania zrozumienia dla artystki w jesieni swego życia, będzie mocno zaskoczony. Dostajemy tu wyśmienitą technikę, dostojeństwo, specyficzne dla dawnych pianistów wyczucie polskiego idiomu (szczególnie w Mazurkach). A komu Chopin nie w smak, może posłuchać Schumanna, Brahmsa i Liszta, stąd zaś zachwycająco i czule zagrany trzeci Nokturn z Liebesträume.

2. Ostatnia rozmowa z Jerzym Waldorffem

To nagranie wisi w Internecie już ponad 8 lat, ale dopiero przy okazji pandemii znalazłem czas na przesłuchanie całej, blisko godzinnej rozmowy, którą słynny krytyk filmowy, a wówczas młody dziennikarz, Tomasz Raczek, odbył z bodaj najbardziej rozpoznawalnym krytykiem muzycznym II poł. XX wieku w Polsce, publicystą, działaczem społecznym, zwanym „ostatnim baronem PRL” Jerzym Waldorffem. I był to ostatni wywiad, jakiego udzielił przed śmiercią w 1999 roku. Swoją drogą, warto zauważyć, że w telewizji w lat 90. znalazło się miejsce na tak długi wywiad (nikt by go dzisiaj nie puścił, chyba, że po wielkich staraniach TVP Kultura o północy). Rozmowa jest magiczna i wciągająca, kreśli fascynujący obraz tego, jak o kulturze mówiło się dawniej, z jaką otwartością i zaangażowaniem. Anegdoty skrzą się tysiącem barw, padają także pytania niewygodne, a Waldorff mimo 87 lat jest w tej rozmowie czarujący i błyskotliwy.

3. Sztuka słuchania. Uchem filozofa – podcast NIFC

Wymieniam podcast Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina na końcu, choć nie na ostatku. To jedna z najlepszych inicjatyw, z jakimi się spotkałem w czasie pandemii. Profesor Anna Chęćka, pianistka i filozof tuż przed lockdownem połączyła swoje profesje, wygłaszając wykłady w Muzeum Fryderyka Chopina. Mówi wnikliwie o muzycznej pamięci, operowaniu ciszą, emocjach towarzyszących tworzeniu i odbieraniu dzieła muzycznego, zderzeniu w nim mimesis i abstrakcji, a wszystko, o czym opowiada, ilustruje grą na fortepianie. Może to mój ideał teoretyka, który opowiada i pokazuje, a może cudowny, ciepły głos, bezpretensjonalny styl i ogromny szacunek do prezentowanych dzieł sprawiają, że trudno się od tego oderwać. Na pewno forma podcastowa pozwala się oderwać od wszechobecnych ekranów, czego Wam i sobie gorąco życzę.

Mateusz Ciupka
www.szafamelomana.pl

Jeżeli chcielibyście podzielić się z nami swoimi propozycjami, piszcie do nas. Czekamy na Wasze e-maile i wiadomości w mediach społecznościowych.

Podziel się naszymi informacjami