Festiwal Misteria Paschalia od lat przybliża nam muzykę Wielkiego Tygodnia. W tym roku jego organizator, Krakowskie Biuro Festiwalowe, chcąc przywrócić prezentowanym utworom ich pierwotny kontekst, zaplanowali – obok koncertów – dwa nabożeństwa. I tu z dumą wkracza Musica Divina i Fundacja inCanto. Zostaliśmy zaproszeni do przygotowania dwóch Liturgii Godzin: Ciemnej Jutrzni w Wielki Piątek 19 kwietnia o godz. 8.00 w kościele pw. Zmartwychwstania Pańskiego w wykonaniu zespołu JERYCHO oraz Nieszporów Wielkanocnych w opactwie oo. Benedyktynów w Tyńcu w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego 21 kwietnia o godz. 19.00, które przygotowuje Schola Cantorum Minorum Chosoviensis z tynieckimi benedyktynami przy akompaniamencie organowym Krzysztofa Pawlisza. Już dziś zapraszamy na niezwykły mariaż festiwali: Musica Divina na Misteria Paschalia – takie rzeczy tylko w Krakowie.

Jedna z najstarszych płyt z chorałem gregoriańskim, jakie ukazały się w Polsce, została wydana przez Veriton w 1988 roku jeszcze na winylu i nosi tytuł Benedyktyńskie śpiewy chorałowe. Całą stronę B zajmują Vesperae Dominicae Resurrectionis (Nieszpory Niedzieli Zmartwychwstania). Nagranie zrealizowano w tynieckim kościele, a śpiewają benedyktyni opactwa w Tyńcu. Hymn, kolejne antyfony i responsorium swoim charakterystycznym – choć wtedy o trzydzieści lat młodszym – głosem intonuje ojciec Leon Knabit. Dziś już nie jest kantorem – pałeczkę przejęli młodsi – chociaż wciąż włącza się w śpiew wspólnoty mniszej podczas codziennego oficjum. Od tamtego czasu kilkakrotnie zmieniał się skład scholi, która prowadzi śpiew konwentu, a kantorami bywali też opaci. Zmieniała się stylistyka wykonawcza, a nawet sprawy tak podstawowe jak akompaniament.

W Niedzielę Wielkanocną Festiwal Misteria Paschalia i Festiwal Musica Divina wspólnie z opactwem oo. Benedyktynów w Tyńcu zapraszają na uroczyste Nieszpory Niedzieli Zmartwychwstania pod przewodnictwem o. opata Szymona Hiżyckiego OSB. Wspólnie z mnichami będziemy mogli uczestniczyć w niezwykłym nabożeństwie odprawionym według Antyfonarza Monastycznego wydawanego od 2005 roku, po wielu latach wytężonej pracy mnichów z Solesmes oraz ich współpracowników. Księga ta respektuje nowy układ łacińskich tekstów liturgicznych, a wszystkie teksty biblijne przytacza w zrewidowanej wersji Wulgaty (tzw. Neowulgata). Od strony muzycznej natomiast Antyfonarz bardzo wiernie przekazuje melodie zachowane w najstarszych rękopisach benedyktyńskich.

Wykorzystanie bogactwa starożytnych melodii nierozerwalnie związanych z świętym tekstem w najwłaściwszym dla nich kontekście – do celu, dla którego powstało, czyli w liturgii – uważa się dziś za zbytek, a w skrajnych wypadkach nawet za dziwactwo. A odnowiona liturgia nie musi być przecież prostacka, tandetna, infantylna, nakierowana na człowieka zamiast na Boga, dostosowana do możliwości percepcyjnych zgromadzenia, zamiast porywająca go czy wręcz wyrywająca z letargu, z duchowej i kulturalnej pustki. Wreszcie, nie musi – a nawet nie może – być oderwana od tradycji, ale ukształtowana zgodnie z hermeneutyką ciągłości, o co tak dobitnie apelował papież Benedykt XVI. Potrzeba kompetentnych śpiewaków, kantorów, którzy będą potrafili wykorzystać przygotowane materiały. Nie każdy do tego się nadaje – święty Benedykt był tego świadom, kiedy zapisał, że śpiewać albo czytać ten tylko może się ośmielić, kto jest w stanie wypełnić to zadanie ku zbudowaniu słuchaczy. (RB 47,3).

Tego właśnie będą mogli doświadczyć ci, którzy w wieczór Niedzieli Zmartwychwstania udadzą się z nami do Tyńca. Wszystkich pragnących w lepszy sposób przygotować się do pełnego uczestnictwa w nabożeństwie zapraszamy 23 marca i 6 kwietnia do opactwa w Tyńcu, gdzie w godz. 9.00–12.00 odbędą się warsztaty poświęcone nieszporom, które poprowadzi Sławomir Witkowski.

Joanna Broniec, KBF